Via Lastovo naar Dubrovnik 2009 Route

In september 2009 hebben we twee weken gezeild langs de Kroatische kust. Het schip was een Bénéteau Oceanis 323 en de volledige route vind je hieronder.

In totaal hebben we ongeveer 335 zeemijl afgelegd. Vanuit Split via Brač en Korčula naar Lastovo, vervolgens door naar de Elaphite Eilanden en Dubrovnik. Daarna zijn we op ons gemak via Mljet, Korčula, Hvar en Vis teruggezeild naar Trogir en uiteindelijk weer naar Split. We hebben weer enkele nieuwe plaatsen aangedaan en enkele (ook minder prettige) ontdekkingen gedaan op bekende plaatsen. We hebben 9 nachten aan ons anker (of een boei) gelegen en 4 nachten in een haven doorgebracht.

Het weer was erg goed, we hadden iedere dag volop zon en temperaturen tot 30 graden Celsius en hoger. Halverwege de trip hebben we één dag slecht weer gehad, met regen- en onweersbuien. En de Bura-wind had nog een mooie uitsmijter voor ons. We hebben vooral Bura (Noord-Oost) en Tramontana (Noord-West) wind gehad, maar ook wat Jugo (Zuid-Oost). De zeewatertemperatuur was 24 – 25 graden Celsius – heerlijk om te zwemmen.

Begin september is het ’s avonds vroeg donker (uiterlijk 20:00 uur). De temperatuur daalde ’s nachts tot zo’n 20 graden Celsius. Verder was het in de populaire havens en de baaien nog behoorlijk druk.

Epiloog: de andere kant van Kroatië

Kroatië: een prachtig vakantieland. Maar het verleden is er niet ver weg. En het kent ook nog bittere armoede. Het gemiddelde inkomen ligt er inmiddels boven de EUR 600 per maand. Dat is nog steeds niet veel, als je bedenkt dat de prijzen in de supermarkt niet veel verschillen van de prijzen in Nederland. En bedenk: het is een gemiddelde. Als je werkloos bent, of een pensioentje hebt van EUR 150 per maand, dan lijkt het leven mij geen pretje.

Ieder jaar is er een moment waarop wij daar direct mee geconfronteerd worden. En dat is bij terugkomst in de haven van Kaštela. De meeste charterschepen (en wij vaak ook) hebben de nodige proviand over. Je koopt te ruim in, je gaat eens wat vaker uit eten, et cetera. Omdat veel bemanningen per vliegtuig vertrekken, gaat die overtollige voorraad rechtstreeks de vuilcontainer in.

Daar blijft het meestal niet lang liggen. Iedere container wordt beheerd door één of enkele (meestal oudere) Kroaten. Het containerparkje bij de hoofdingang kent zelfs een hele groep met een strikte hiërarchie. De leidster controleert de afvalzakken en bepaalt per zak wie welk aandeel krijgt. Als de achtergrond van dit alles niet zo tragisch zou zijn zou ik er bijna om gaan glimlachen.

Aan het eind van de zaterdagochtend, als de oude bemanningen vertrokken zijn en de nieuwe crews binnendruppelen, verlaten ook de verzamelaars de haven met hun aandeel. Als je maandinkomen EUR 150 is, dan is die EUR 10 of EUR 20 extra per week een meer dan welkome aanvulling.

Trogir – Marina Kaštela (Split)

Wat een dag! We beginnen normaal met ontbijten en andere noodzakelijke dingen. Maar het waait behoorlijk in Trogir, en we zien een aantal schepen met problemen vertrekken. Ook bij ons verloopt het niet helemaal vlekkeloos. De jachthaven is krap bemeten, en er loopt ook een stroming dwars doorheen om rekening mee te houden (van Kaštelanski Zaljev naar Trogirski Zaljev). Ook wij maken de draai te langzaam en raken de afmeerlijnen van een tegenover ons afgemeerd schip. Het kost wat manoeuvreerwerk om weer los te komen. Als ik later het onderwaterschip inspecteer kom ik gelukkig geen schade tegen (behalve een deukje in mijn schippersego…).

Als we tegen 09:15 uur de haven van Trogir uitvaren is dit alles snel vergeten. De zeilomstandigheden zijn perfect. Er waait een noordoostenwind van 12 – 15 knopen, en de weersvoorspelling zegt dat die de hele dag blijft waaien. Met de wind in de rug en de zeilen gespreid vliegen we de baai uit. Dan voor de wind tussen de rotsen en eilandjes door en koers 140 richting Šolta. Helaas is de lol na anderhalf uur afgelopen, en met wisselende lichte wind slagen we er ternauwernood in om tegen 13:00 uur ons anker uit te gooien in Uvala Nečujam. Tijd voor lunch en een rondje zwemmen, inclusief een inspectie van ons schip onderwater, na de ervaringen van vanochtend in Trogir.

Tegen 14:00 uur lijkt de wind gestabiliseerd naar een noordoostelijke richting, 5 tot 7 knopen. We halen ons anker op, hijsen de zeilen en varen de baai uit. Met een kalm gangetje varen we een koers van 30 richting Split en de ingang van Kaštelanski Zaljev. Maar dan gebeurt het…

Schuin voor ons over stuurboord, richting Split, zie ik de zee veranderen in een kokende massa met golven en hoge schuimkoppen. En dat komt snel dichterbij. De Bura gaat weer eens laten zien waarom het een beruchte wind is waarbij je altijd op moet blijven passen.

In minder dan een minuut neemt de wind toe tot 30 knopen (windkracht 7), met uitschieters tot windkracht 8 à 9 (40 knopen). De zee verandert in een kokende massa water. Ik slaag er nog net op tijd in om de boeg in de wind te draaien. Met stevig klapperende zeilen, op een schip dat door de golven heen en weer geslingerd wordt, reven we de zeilen. De tweede reef in het grootzeil, en de fok brengen we terug tot 1/3 van zijn normale omvang. Daarmee hebben we de boot weer onder controle.

De rest van de middag laat de Bura ouderwets zijn tanden zien. De meeste schepen zwoegen op de motor terug naar Marina Kaštela, maar ik geniet nog even van het zeilen. En daar hebben we natuurlijk geen foto’s van: we waren iets te druk met het schip… In het zicht van de haven strijken we de zeilen en sluiten ons aan bij de file om de haven in te gaan. Tegen 18:30 ligt ons schip terug op z’n plek. De hele avond en nacht raast de Bura nog met 30 knopen over de haven. Ik merk er niets van, want ik ben in diepe slaap.

Vis – Trogir

05:15 uur ’s ochtends. Het is nog donker en de haven van Vis is in diepe rust. Maar op ons schip piept ons alarm. We kleden ons om en gaan snel aan dek. Ik haal de stroomkabel binnen en berg de loopplank op. Tegen 05:30 uur, tegelijk met de veerboot van Jadrolinija, starten we onze motor. We gooien de lijnen los en glijden onze aanmeerplek uit. Alles verloopt soepel en in het kielzog van de veerboot varen we Viška Luka uit. Buitengaats is het helaas nog vrijwel windstil. We verleggen onze koers naar 355 op richting de westelijke punt van het eiland Šolta.

Niet veel later zien we een prachtige zonsopkomst boven Hvar. Tegen 06:30 uur steekt er een noordoostelijke wind op (Bura), die al snel toeneemt tot 8 knopen. We hijsen de zeilen, schakelen onze motor uit, en houden onze koers van 355 aan.

Een groot vrachtschip passeert ons ongeveer een mijl over bakboord. Voor de rest is de zee leeg, en dat blijft de daaropvolgende uren ook zo. We ploegen gestaag de zeemijlen tussen Vis en Šolta weg. Tegen tienen passeren we Šolta, en een half uurtje later gooien we ons anker uit in de westelijke arm van Uvala Solinska, een baai aan de zuidkant van het eiland Drvenik Veli. Dit is een prachtige baai, niet al te groot, en zeer geschikt om te zwemmen. De bodem loopt zeer geleidelijk af, en je kunt tot diep in de baai ankeren. Het water is er glashelder, je ziet de bodem, en er zit veel vis. We zwemmen en snorkelen de baai rond en doen een dutje na onze vroege start van deze ochtend. Daarna houden we een uitgebreide lunch. Zoals de afgelopen week gebruikelijk, gaat de wind rond de middag liggen. Buitengaats valt er dus ook niet veel te doen, de omstandigheden zijn uitstekend voor een lange pauze.

Tegen 13:00 uur steekt de wind weer op, nu uit noordwestelijke richting (10 knopen). Dat is voor ons het teken om ankerop te gaan. Buiten Uvala Solinska hijsen we de zeilen. Met de wind 120° aan bakboord zeilen we langs de kust van Drvenik Veli en langs Krknjaš Veli. Daarna gaan we pal noord richting de rotsen en eilandjes voor de ingang van Trogirski Zaljev, de baai van Trogir. De wind neemt fors toe zodra we uit de luwte van Drvenik Veli komen. Vanuit het Venički Kanal waait een noordwestelijke wind van 17 – 19 knopen. Met een behoorlijke snelheid varen we tussen de rotsen Pišćena Mali en Galera (met een lichtbaken) door. Zodra we Rt Okruk passeren gaan we stuurboord uit, en met de wind pal van achteren zetten we het grootzeil aan bakboord en de fok aan stuurboord. Koers 45 en met een snelheid van 5,5 knopen passeren we al snel Rt Čubrijan; Trogir komt in zicht. Veel te snel is het tijd om de zeilen te strijken. Omdat het morgen alweer tijd is om het schip in te leveren, vullen we de dieseltank bij het tankstation in Trogir. 19 liter slechts, en dat voor het hele stuk van Dubrovnik naar Trogir.

Terwijl we tanken komen er dreigende wolken tevoorschijn boven de bergen ten noorden van ons. Ook begint het onheilspellend te donderen. Gelukkig duurt het tanken niet lang, en om 15:00 uur liggen we aangemeerd in de ACI Marina Trogir. Hier zijn we in 2004 voor het laatst geweest, maar er is niets veranderd. Net als ACI Marina Korčula is het een ietwat verouderde en ook erg krap bemeten haven, met als extra nadeel dat deze direct onder de aanvliegroute van de luchthaven van Split ligt. Maar het uitzicht op de oude stad van Trogir maakt veel goed! Die avond eten we pizza op de promenade van Trogir.

Luka Tiha (Hvar) – Vis

Vis, dat prachtige eiland zo’n 30 zeemijl ten zuiden van Split. Vorig jaar hebben we er nog een nachtje in een baai gelegen, maar in de plaats Vis zijn we al in geen jaren geweest. Vandaag gaan we er naartoe om een oude bekende op te zoeken. Hij is zeilinstructeur bij Ultra Sailing, en zeilt op dit moment met een cursusgroep in die buurt.

We komen deze ochtend pas na 09:00 uur uit bed, te laat voor het weerbericht. Rond 10:30 uur lichten we het anker en varen de baai uit. Ook nu staat er weer voldoende wind om direct de zeilen te hijsen. De wind is noordwestelijk maar wel licht, 6 knopen. We maken al laverend een aantal lange slagen die ons langzaam richting Rt Pelegrin brengen. Tijdens één van die slagen zien we zo’n 100 meter van de boot een aantal dolfijnen, maar ze komen helaas niet dicht in de buurt van ons schip.

Als we tegen 13:15 Rt Pelegrin ronden is het daar een drukte van jewelste met zeilboten, motorboten en een enkele veerboot. We laten de drukte snel achter ons en duiken weer tussen de eilandjes Paržanj en Borovac door, maar nu in zuidelijke richting. Voor ons zien we het eiland Vis al liggen. De wind is inmiddels geleidelijk toegenomen tot 11 – 12 knopen en iets westelijker gaan waaien. Ideaal voor onze koers. Pas diep in de baai Viška Luka halen we onze zeilen neer. De hele dag hebben we mensen op de motor zien varen, en dat terwijl het zulk heerlijk zeilweer is.

Tegen 16:00 uur is het aan de kade in Vis al een drukte van belang. Deze blijkt inmiddels als een soort jachthaven geëxploiteerd te worden, met dito tarieven. Voor 300 kuna (ruim EUR 40) mogen we onze 32-voeter een nachtje afmeren, en het gebruik van de (niet bijzonder nette) douches kost nog eens 30 kuna extra. Maar goed, even later zitten we achter grote pullen bier bij te praten en nieuwe tips uit te wisselen.

Die avond gaan we eten bij Bufet Vis aan de kade. Het restaurant ziet er niet uit, maar het eten is er verrukkelijk. Een heerlijke lauw-warme salata od hobotnica (inktvissalade) en een rode risotto, aangevuld met een uitstekend klaargemaakte gegrilde verse vis met veel knoflook en verse peterselie. Daarna gaan we aan boord van het opleidingsschip van Ultra nog een goed glas wijn drinken. Om 22:30 (laat voor ons doen) liggen we in onze kooi. En dat terwijl we voor morgenochtend vroege plannen hebben.

Tri Luke (Korčula) – Luka Tiha (Hvar)

We beginnen de dag weer op ons gemak, het is tenslotte vakantie. Tegen 10:00 uur lichten we het anker. Tussen Korčula en Trstenik staat al 8 knopen wind uit het noordoosten. We hijsen dus direct de zeilen. Sinds Dubrovnik hebben we de motor nauwelijks meer gebruikt, de accu’s beginnen zelfs leeg te raken.

Als we het eiland Trstenik gepasseerd zijn en de open zee bereikt hebben, koersen we pal west richting Rt Velo Dance, de zuidwestelijke punt van het eiland Korčula. De wind komt uit noord-noordwestelijke richting, het lukt ons dus niet om de gewenste koers in noordwestelijke richting te varen richting de Pakleni Otoci, de eilandjes voor de zuidelijke kust van Hvar. Voorlopig houden we dus onze westelijke koers aan richting Vis.

In de loop van de ochtend draait de wind geleidelijk naar een noordoostelijke richting, waardoor we onze koers stapsgewijs in een noordwestelijke richting kunnen brengen. Aan het begin van de middag zeilen we recht op het eiland Sveti Klement af. Het is heerlijk zeilweer, de wind is zo’n 15 knopen. Tegen 14:00 uur, als we in de buurt van Sveti Klement komen, draait de wind weer terug naar het noordwesten. Dat dwingt ons nog tot enig laveren.

Bij Sveti Klement is het schrikken. De afgelopen jaren is de omgeving van Hvar steeds drukker geworden, één van de redenen waarom we die plek liever mijden. Maar dat alle baaien aan de zuidkant van Sveti Klement om 15:00 uur al onverantwoord vol liggen met (te) dicht op elkaar geankerde schepen, hebben we nog niet eerder meegemaakt. Uvala Tarsće en Uvala Vinogradisče lijken wel Spaanse campings aan de Costa in augustus. We nemen nog even een kijkje in Luka Soline, maar ankeren daar niet. Het is er te diep (meer dan 20 meter) en we vinden de baai geen goede bescherming bieden. Er liggen alleen wat boeien bij een restaurant, maar die zijn allemaal al bezet.

Na enig overleg besluiten we door te zeilen naar Luka Tiha aan de noordkant van het eiland Hvar in Starogradski Zaljev, de baai van Stari Grad. De wind is inmiddels pal west geworden en toegenomen tot 17 – 18 knopen. Op de motor varen we dus in westelijke richting langs de zuidkust van Sveti Klement, dat lost direct het probleem van de lege accu’s op. Ter hoogte van 16°20’ E gaan we pal noord tussen de eilandjes Paržanj en Borovac door en hijsen we de zeilen. We passeren Rt Pelegrin en varen voor de wind in oostelijke richting. Tegen 17:00 uur halen we voor de ingang van Luka Tiha onze zeilen neer, en een half uurtje later liggen we in ons eentje voor anker in één van de kleinere baaitjes aan de westkant van Luka Tiha.

Korčula – Tri Luke (Korčula)

Vannacht heerlijk geslapen in de jachthaven van Korčula. Vanochtend om 07:30 opgestaan, douchen, boodschappen en ontbijten. Vervolgens hebben we in een internetcafé de weersverwachtingen en vooral ook de windverwachtingen voor de resterende dagen van onze tocht doorgenomen. Voor de meeste ochtenden wordt Bura (noord / noord-oost) verwacht, 3 – 5 Beaufort. Een enkele middag met Maestral Tramontana (noord-west). Het weer zal in ieder geval goed blijven.

Vanochtend waait er eerst een stevige noordenwind (Bura), 20 tot 25 knopen. ACI Korčula is dan altijd een spannende haven om uit te vertrekken, want het is een beetje krapjes. Je ziet veel mensen een springlijn gebruiken. Wij hebben de mazzel dat onze buren aan beide kanten redelijk vroeg vertrekken, waardoor we meer manoeuvreerruimte hebben. Zonder problemen gooien we los en tegen 10:15 uur varen we de haven uit. Direct buiten de haven hijsen we de zeilen, er staat inmiddels een wind van 15 knopen uit noordelijke richting. We varen niet oostwaarts richting Mljet, en ook niet westwaarts door het Peleški Kanal tussen Korčula en Pelješac. Wij varen ‘om de zuid’ en nadat we op de zeilen tussen de eilandjes en langs de rotsen en ondieptes aan de oostkant van Korčula genavigeerd hebben ronden we Rt Rašjnić, de oostelijke punt van Korčula.

Daarna volgen we de zuidelijke kust van Korčula in westelijke richting. We hebben hier geen last van de ergste vlagen van de Bura, en ook de zee is een stuk rustiger en vriendelijker dan aan de noordkant van het eiland. De zuidkant is vrijwel leeg, behalve het dorpje Brna kom je er nauwelijks tekenen van beschaving tegen. Over bakboord zien we het eiland Lastovo liggen, en voor de rest is er leegte en stilte.

De wind blijft ons het grootste deel van de dag gunstig gezind, al neemt hij in de loop van de middag geleidelijk af. Al met al kost het ons iets meer dan 6 uur om 30 zeemijl af te leggen, en tegen 16:45 ligt ons schip voor anker in Tri Luke, en liggen wij in het water om lekker af te koelen na weer een warme dag. In de loop van de avond liggen er nog 5 andere schepen voor anker in de baai, en is het heerlijk rustig. Wij zijn zo diep mogelijk in de baai weggekropen. Inmiddels is het vrijwel windstil…. en vanuit de kuip hebben we een prachtig uitzicht op het eilandje Trstenik, voor de ingang van Tri Luke.

Luka Polače (Mljet) – Korčula

Een heftig dagje vandaag. Vanaf 00:00 uur heb ik de ankerwacht. Gedurende de nacht zie ik een groot motorjacht en een zeiljacht afdrijven en opnieuw ankeren. Met onze 50 meter ketting in het water blijven wij gelukkig vastliggen. Van slapen komt echter weinig. Rustige periodes worden afgewisseld met windvlagen van 30 – 35 knopen. De maan is nog bijna vol (het is 1 dag na volle maan) dus het spookachtige weer wordt volop verlicht.

Om 08:20 uur volgt het weerbericht. Bura in de ochtend, met windstoten tot 35 knopen. Desondanks doen wij om 09:00 uur een poging om Luka Polače te verlaten. Halverwege het kanaal naar buiten houden we dat alweer voor gezien. Windstoten van 30 knopen, en de aanblik van een meer dan woelige zee vol schuimkoppen buitengaats, maken dat wij rechtsomkeert maken. Als we weer voor anker liggen ga ik eerst een paar uur bijslapen, om het gemis van afgelopen nacht in te halen.

Rond 12:00 uur doen we een tweede poging. De Bura heeft de lucht inmiddels schoongeveegd, alle bewolking is verdwenen en vervangen door een strakblauwe lucht. Dat blijft één van de bijzondere kenmerken die deze wind zo indrukwekkend maken. Het zicht is daardoor ook een stuk beter geworden. De wind is iets afgenomen, maar er zijn nog altijd uitschieters tot 25 knopen. Toch wagen we het erop. Vlak voor de kust staat een behoorlijk steile deining, wat aan lagerwal natuurlijk niet vreemd is. Als we daar eenmaal doorheen zijn, wordt het eenvoudiger. Met een dubbel gereefd grootzeil en 2/3 fok koersen we 315 richting Korčula. Het kost maar een paar uur om de afstand tussen Mljet en Korčula te overbruggen, en iets na 15:00 uur meren we af in de jachthaven. Tijd voor de tweede douche in iets meer dan een week. ’s Avonds wandelen we nog wat rond in Korčula, het blijft een prachtig stadje.

Luka Polače (Mljet)

Vandaag is het ‘even’ ander weer. We hebben wel vaker geschuild in Luka Polače, en ook vandaag komt het ons weer goed van pas. Rond middernacht steekt er een stevige zuidoostelijke wind op, die tot in de ochtend aanhoudt. Wij komen gelukkig niet in de problemen, maar enkele andere schepen in de baai moeten gedurende de nacht opnieuw ankeren.

In de ochtend is alles redelijk rustig. Veel schepen vertrekken. Na het weerbericht van 08:20 uur gaan we naar de wal voor vers brood, kleine boodschappen en een kop koffie. Polače is weinig veranderd: een paar restaurantjes, een supermarktje en een bakker. Internet is er niet meer: in 2007 kon je in een winkel internetten, maar daarvoor moet je nu 2 kilometer verder op het eiland zijn. Het weerbericht voorspelt regen, onweer en zware windstoten voor later op de dag. En dat klopt. Tegen het eind van de ochtend passeert er een stevige regenbui, en in de loop van de middag passeert een nog steviger regenbui met onweer. Met het water dat van onze zonnetent afdruppelt vullen we in drie kwartier een hele emmer, die we gebruiken om de cockpit schoon te maken.

Wij houden ons verder rustig, beetje lezen en tussen de buien door ook zwemmen. In de loop van de middag gaan we nog even langs bij een Brits schip wat naast ons geankerd ligt. Dat blijkt al vier jaar Dubrovnik als thuisbasis te hebben. De benauwdheid is gelukkig met de buien verdwenen, en na de regen is het heerlijk weer.

Aan het begin van de avond komt onze buurman waarschuwen dat er voor de nacht en morgenochtend zware windstoten tot 50 knopen voorspeld worden. We zorgen dat er niets meer los aan dek ligt en laten voor de zekerheid nog wat extra ankerketting uit, we hebben nu ruim 50 meter ketting in het water.

Šipanska Luka (Šipan) – Luka Polače (Mljet)

’s Ochtends vroeg steekt er een zuidoostelijke wind op, ongeveer 10 knopen. Na het ontbijt luisteren we eerst weer naar het weerbericht op Dubrovnik Radio. Zoals we eergisteren in Dubrovnik in een internetcafé al gezien hebben in de langere-termijn voorspellingen, komt er een front met minder goed weer aan. Vandaag zuidoostelijke wind toenemend tot 20 knopen, morgen meer bewolking en kans op regen- en onweersbuien.

Tegen 08:30 halen we het anker op en varen de haven uit. We hijsen vrijwel direct het grootzeil en rollen ook de fok uit. De wind is inmiddels 12 – 14 knopen, en bij vlagen zelfs 18 knopen. We koersen 305 langs de eilandjes Jakljan, Kosmeč, Goleč en Crkvina, en varen dan tussen Tajan en Jakljan door via het Veli Vratnik langs Olipa naar de open zee. In de doorgang Veli Vratnik krijgen we al met behoorlijke zeegang te maken, met golven tot 2 meter. Daarom blijven we een koers van 230 volgen tot we dichter onder de kust van het eiland Mljet varen. Daar is de zee tenminste iets rustiger. We verleggen de koers naar 280 en volgen de kust van het eiland Mljet in noordwestelijke richting. De wind varieert tussen 12 en 18 knopen uit zuidoostelijke richting, en wij maken een snelheid van gemiddeld zo’n 5 knopen.

Tijdens de tocht storten dreigende wolkenpartijen zich over het eiland Mljet heen op ons schip. Gelukkig houden we het vooralsnog droog, maar het ziet er imposant uit. De daarop volgende uren passeren we de havens van Prožura en Sobra. Tegen 11:30 uur komt Hr Kula in zicht, de rots met het lichtbaken voor de zuidelijke ingang van Luka Polače. We zeilen tussen Mljet en het eilandje Kobrava door, en eenmaal binnen strijken we de zeilen. De laatste mijl leggen we af op de motor, en tegen 13:00 uur gooien we ons anker uit in de noord-oostelijke hoek van Uvala Rogač, de diepe baai tegenover het dorpje Polače.

In de namiddag trekt de bewolking weg, en kunnen we nog even genieten van de zon. Tegen de avond komen de parkwachten van het Nationaal Park Mljet met een bootje langs om het entreegeld te incasseren, 90 kuna per persoon. Het blijft die avond nog lang broeierig warm en ook ’s nachts is het benauwd.